Jak poprawnie czytać tablice ADR?10.08.2023

Jak poprawnie czytać tablice ADR?

Spis treści

Przewoźnik transportujący substancje niebezpieczne musi spełnić szereg przepisów wynikających z mocy stosownych ustaw i rozporządzeń. Jednym z nich jest konieczność oznaczenia przewożonego ładunku tablicą ADR. Sprawdźmy, czym ona jest i jak czytać przedstawione na niej informacje. Zapraszamy do lektury!

Czym jest tablica ADR?

Czym są tablice ADR? Mianem tym określa się wykonaną z metalu pomarańczową tablicę informacyjną o właściwościach odblaskowych. Jej treść określa rodzaj przewożonej substancji, ułatwiając w ten sposób przeciwdziałanie czynnikom, które mogłyby negatywnie wpłynąć na bezpieczeństwo osób, mienia i otaczające środowisko.

Na tablicy umieszczony jest numer będący kodem rozpoznawczym niebezpieczeństwa. Posiadanie tablicy ADR jest niezbędne we wszystkich krajach, które są objęte umową ADR, w tym również w Polsce. Ciekawostką jest fakt, że jej wymiary (podobnie jak rozmiar umieszczonej treści) są ściśle znormalizowane. Długość tablicy wynosi 40 cm, szerokość to 30 cm, a minimalna wysokość napisów to 10 cm.

Jakie informacje można wyczytać z tablicy ADR?

Na tablicy znajdują się wszystkie niezbędne informacje, które pozwalają zidentyfikować rodzaj materiałów niebezpiecznych, a także umożliwiają przyjęcie procedury niezbędnej do ich właściwego usunięcia lub zneutralizowania.

  • Numer HIN

Numer HIN to pierwsze dwie cyfry numeru rozpoznawczego niebezpieczeństwa. W tym przypadku są to cyfry umieszczone w liczniku, gdyż tablica ADR przedstawia informacje w formie ułamka.

  • Numer UN

Kolejnym numerem, który znajduje się w mianowniku ułamka, jest numer UN. Składa się on z czterech cyfr. Co one oznaczają? Sprawdźmy!

Co oznacza numer HIN? Jego pierwsza cyfra oznacza właściwość fizykochemiczną ładunku. Zgodnie z przyjętą normą wyróżniamy następującą klasyfikację substancji niebezpiecznych:

  • 2 to gaz,
  • 3 to materiał ciekły, zapalny,
  • 4 to materiał stały, zapalny,
  • 5 to materiał utleniający, podtrzymujący palenie lub nadtlenek organiczny,
  • 6 to materiał trujący,
  • 8 to materiał żrący.

Zadaniem drugiej wchodzącej w skład licznika oznaczenia ADR jest określenie stopnia i rodzaju bezpieczeństwa. Zgodnie z obowiązującymi przepisami definiujemy w ten sposób:

  • 0 – brak dodatkowego zagrożenia (zagrożenie jest dostatecznie scharakteryzowane pierwszą cyfrą),
  • 1 – wybuchowość,
  • 2 – zdolność wytwarzania gazu,
  • 3 – łatwość zapłonu,
  • 5 – właściwości utleniające,
  • 6 – toksyczność,
  • 7 – promieniotwórczość,
  • 8 – działanie żrące,
  • 9 – niebezpieczeństwo gwałtownej reakcji w wyniku samoczynnego rozpadu lub polimeryzacji.

Uwaga! W przypadku niektórych oznaczeń cyfrowych numer rozpoznawczy materiału zawiera również literę „X”, która go poprzedza. Oznacza ona całkowity zakaz kontaktu substancji z wodą. Z kolei powtórzenie danej cyfry oznacza, że niebezpieczeństwo wynikające z kontaktu z substancją jest szczególnie wysokie.

Przykłady zastosowania numerów w tablicach ADR

Załóżmy, że na tablicy umieszczono w liczniku (numer HIN) liczbę 60. Co to oznacza? Znajdująca się na początku cyfra 6 świadczy o obecności materiału trującego. Jeśli znajduje się za nią cyfra 0, to oznacza to brak dodatkowego zagrożenia. Jak to interpretować? Otóż taki ciąg znaków oznacza, że dana substancja nie stanowi dodatkowego zagrożenia. Jeśliby jednak przed liczbą 60 umieścić X (X60), to oznacza to, że nie wolno dopuścić do kontaktu materiału z wodą, gdyż takie połączenie może być źródłem dodatkowego zagrożenia.

Jak rozszyfrować numer UN?

Interpretacja numeru UN nie jest już taka prosta. Tablica ADR zawiera w swym mianowniku ciągi cyfr, które są przypisane dla konkretnej substancji chemicznej. Gdybyśmy wzięli do ręki Konwencję ADR, to w tabeli A znajdziemy listę wszystkich kodów i definiowanych za ich pomocą materiałów. Przykładowo numer 1557 oznacza, że przewozimy ZWIĄZEK ARSENU STAŁY.

Tablice graficzne – czym są?

Tablice ADR to nie jedyne oznaczenia ADR, które musi zastosować firma transportowa. Oprócz nich niezbędne są tzw. tablice graficzne, na które nakleja się specjalne nalepki. Ich wygląd jest ściśle określony przez obowiązujące w Polsce przepisy. Wzory nalepek znajdują się w tej samej tabeli A, o której mówiliśmy wcześniej, a konkretnie w kolumnie 5.2.2. Jeśli zatem przewozimy określone materiały niebezpieczne (w tym przypadku wspomniany wcześniej arsen), to musimy umieścić nalepkę 6.1, która określa materiały trujące. Umieszcza się ją w lewym, dolnym rogu tablic graficznych.

Tablice ADR to podstawowe źródło informacji o przewożonych ładunkach niebezpiecznych. Dlatego tak ważne jest ich umieszczenie w dobrze widocznym miejscu przez przewoźnika.